Kız çocukları ortalama olarak 9 ila 12 yaşları arasında adet görmeye başlar. Bu yaşlarda görülen ilk adet kanamasına menarş denir. Ancak 9 yaşından önce adet görülmesi erken menarş olarak adlandırılmasının yanı sıra, normal kabul edilmeyen bir durum olarak araştırılması gerekmektedir.
Menarş, puberte döneminde yani ergenlikte yaşanan değişimlerle birlikte görülmektedir. Bu nedenle 9 yaşından önce ergenlik belirtilerinin görülmesi ve adet kanamasının başlaması, bazı sorunların varlığına işaret etmektedir. Bu duruma neden olan faktörlerin tespit edilerek tedavisi yapılmaktadır. Ancak bazı vakalarda herhangi bir sebep bulunamamakla beraber, idiyopatik şeklinde ifade edilmektedir.
Erken yaşta adet görme nedenleri nelerdir?
Adet döngüsü beyin ve yumurtalık arasında iletişimi sağlayan çeşitli hormon salınımı ile gerçekleşmektedir. Ancak aradaki mekanizmayı bozabilecek bazı patolojiler sonucunda erken yaşta adet görülebilmektedir. Erken yaşta adet görme nedenleri aşağıdaki gibi olmaktadır:
• Beyin ve yumurtalıklarda hormon salgılayan tümörlerin olması
• İlaç kullanımı
• Böbrek üstü bezleri ile alakalı hastalıklar ve doğum kontrol haplarının içilmesine bağlı olarak adet kanaması gerçekleşebilir. Bknz: http://jinekoloji.com/kizlar-adet-gormeye-kac-yasinda-baslar/
İlaç kullanımına bağlı olarak görülen adet kanamaları herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmayan, kendiliğinden düzelen bir durumdur. Fakat diğer faktörlerin doğrultusunda teşhis ve tedavisi için mutlaka uzman bir doktora başvurulması gerekmektedir. Erken yaşta adet gören kız çocuklarını kemik epifizleri erken dönemde kapandığı için, kemik gelişimi engellenerek boy kısalığına neden olmaktadır. Bu sorunun önüne geçebilmek için psikolojik ve çeşitli hormon takviyesi uygulanarak gelişim desteklenmektedir.
Kızların kaç yaşına kadar adet görmesi gerekir?
Menarşın yani ilk adet kanamasının başlaması gereken yaş 14’tür. Adet kanamasının dışında diğer gelişim belirtileri genital bölgede ve koltuk altında tüylenme, göğüslerde büyüme başlamış ise, menarş 16 yaşına kadar beklenebilir. Ancak bu yaşa kadar herhangi bir puberte belirtisi görülmemiş ve adet kanaması gerçekleşmemiş ise mutlaka doktora başvurulması gerekir. Kız çocuklarının adet görme yaşına kadar kanama gerçekleşmemiş ise bu duruma primer amenore adı verilir. Erken adet görme nedenleri arasında birçok sağlık sorunu olduğu gibi, hiç adet görmeme durumunda da bazı sorunlar söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle gerekli teşhis ve tedavisi için vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurulması önerilmektedir.
Adet kanamasının başladığı ilk yıllarda, adet kanamasında meydana gelen değişiklikler ve düzensizlikler normal olarak kabul edilmektedir. Meydana gelen değişiklikler vücudun değişim sürecine girmesi ile beraber yaşadığı adaptasyon sıkıntısı olarak ifade edilebilir. Ancak bu durum endişe edilmemesi gereken tamamen doğal sürecin içinde gerçekleşen bir evredir. İlerleyen yıllarda vücut kendiliğinden sistemini oturtacaktır.
Adet görme yaşını etkileyen durumlar nelerdir?
Adet görme, kadınların doğurganlık sistemi doğrultusunda gerçekleşen doğal bir eylemdir. Vücudun hormonların etkisi ile yürüttüğü bu sistematik döngüyü etkileyebilecek bazı durumlar sonucunda adet kanamaları etkilenmektedir. Özellikle erken yaşta adet görme, geç adet görme ve hiç adet görmeme gibi adet düzensizliği de, bazı faktörler sonucunda ortaya çıkmaktadır. Hormonları etkileyerek kız çocuklarının erken yaşta adet görmesine neden olan etkenler aşağıdaki gibi olmaktadır:
• Kentsel yerleşim alanlarında yaşama
• Gelişmiş ülkelerin yaşam tarzı
• Deniz seviyesinde ve düşük rakımda yaşama
• Ekvatora yakın bölgelerde yaşama
• Görme engelli bireylerinde daha erken yaşta adet görmeye başladığı bilinmektedir.
İklim şartları hormonlar üzerinde etkileyici rol oynamaktadır. Bu nedenle bu yaşam tarzına sahip kişiler, erken yaşta adet görebilmektedir. Ayrıca adet yaşını etkileyen davranışlarda aşağıdaki gibi olmaktadır:
• Aşırı egzersiz
• Beslenme bozukluğu
• Soğuk iklimlerde yaşayan kişilerde erken yaşta adet görebilmektedir.
• Aşırı kilolu ve zayıf olma gibi hormon dengesizliği yaratan durumlarda, adet kanamasını yaşında etkili olmaktadır.
Yorum Yapın