Üreme çağındaki her kadın, her ayın belli dönemlerinde rutin olarak adet kanaması yaşar. Bu kanamalar kişiye göre 2 ila 7 gün arasında değişirken, her ayın yaklaşık olarak aynı tarihlerinde gerçekleşir. Ancak bu döngü çerçevesinde adet kanamalarının miktarında, tarihlerinde ve yoğunluğunda değişiklik olabilir. Özellikle yaşanan değişiklikle ile birlikte adet düzensizliği bazı hastalıklar sonunca meydana gelmektedir. Bu nedenle adet kanamasının miktarında, şiddetinde ve düzensizliğinde mutlaka uzman bir jinekolog tarafında muayene edilmesi gereken önemli bir durumdur.
Adet gecikmesi, kişinin adet kanamasının başlaması gereken tarihin üzerinden bir hafta geçmiş olmasına rağmen kanamanın başlamamış olmasıdır. Adet gecikmesinin neden olduğuna dair ilk akla genel etken hamilelik olsa da stres, bazı hastalıklar, fazla kilo alma ve verme, düzenli olarak kullanılan ilaçların değiştirilmesi gibi vücudun hormonal dengesini etkileyen durumlarda yaşanabilmektedir. Bu etkenlerin yanı sıra fizyolojik değişim evresi olan menopoz döneminin habercisi de olabilir. Adet gecikmesine ve düzensizliğine neden olan faktörler nelerdir?
1) Stres
Stres fiziksel ve psikolojik olarak insan sağlığını etkileyen önemli bir faktördür. Yoğun strese maruz kalan kişilerde ortaya çıkan sağlık sorunları ile birlikte adet düzensizliği ve gecikmesi yaşanabilmektedir. Bunun nedeni ise, stresin etkisiyle cinsiyet hormonu olarak bilinen GnRH salınımın uyarılması için gerekli olan hormonların azalması sonucunda, vücudu fizyolojik döngüsü bozularak, adet kanamalarının gerçekleşmesini engellemektedir.
2) Yaşam tarzı
Kişinin düzenli olarak sürdürdüğü rutin aktivitelerinde yaşanan bazı değişiklikler vücudun biyolojik dengesini etkilerken, adet gecikmesine neden olabilir. Özellikle beslenme ve uyku düzeni değişiklikleri kapsamında ortaya çıkmaktadır. İş saatinin değişmesi ya da uzaması, beslenme saatlerinin değiştirilmesi ve sağlıksız beslenme, yeterli düzeyde uyku ihtiyacını karşılanmamasıyla birlikte stres ve yorgunluk hali de eklenerek adet düzensizliği yaşanabilir.
3) İlaç kullanımı
Kişinin sağlık problemlerinden dolayı düzenli olarak kullandığı bir ilaç varsa ve bu ilacın dozunun arttırılması ya da azaltılması sonucunda hormonal dengede aksaklıklar meydana gelebilir. Özellikle ilaç değişimi de adet gecikmeleri nedenleri arasında yer almaktadır. Genellikle doğum kontrol haplarının kullanımına bağlı olarak yaşanan bu durumda mutlaka doktorunuza bildirerek, uygun ilaç tedavisinin düzenlenmesi gerekir.
4) Kilo alma- kilo verme
Kilo alma olarak aşırı kilolu olma yani obezite sorunu, adet gecikmelerine ve düzensizliklerine neden olan bir rahatsızlıktır. Sağlıksız beslenme alışkanlığı doğrultusunda tüketilen aşırı yağlı ve şekerli besinler vücudun hormonal dengesini etkileyerek, kadınların doğurganlık yetisini engelleyen ciddi bir sorundur. Yapılan araştırmalara göre obezitenin hormonlar üzerindeki etkisi infertilite ( kısırlık ) nedenleri arasında yer almaktadır. Bu nedenle obezitenin neden olduğu sorunların giderilmesi için öncelikle kişinin sahip olduğu fazla kilolarından kurtulması gerekir. Ayrıca vücudun ihtiyacı olan gereksinimlerin karşılanmaması sonucunda yine hormonal dengesizlikten dolayı adet gecikmesi yaşanabilmektedir. Kişinin ideal kiloya sahip olması halinde, adet döngüsü kendiliğinden düzene girmektedir.
5) Perimenopoz
Menopozun geçiş evresini olarak adlandırılan perimenopoz döneminde yaşan hormonal değişimlerden dolayı adet düzensizliği yaşanabilmektedir. Bu değişim doğurganlığın sonlanacağı dönemi işaret ederken, adet kanamasındaki farklılıklar doğal olarak kabul edilmektedir. Perimenopoz döneminde yumurtlama fonksiyonları yavaşlar ancak doğurganlık hale devam ettiği için, gebelik elde edilebilir.
6) Gebelik
Adet gecikmesinin en net hali hamileliktir. Ancak yukarıda belirtildiği gibi birçok faktöre bağlı olarak adet gecikmesi yaşanabilmektedir. Bu nedenle kesin bir kanıya varmadan önce öncelikle gebelik testinin yapılması önerilmektedir.
Doktora başvurulması gereken durumlar nelerdir?
• Adet kanamasının aniden kesilmesi
• 16 yaşına kadar adet görmeme
• Uzun süreli ve yoğun miktarda kanamanın olması
• Adet ağrılarının şiddetini arttırması
• Adet dönemleri dışındaki ara dönemlerde bir kanamanın olması
• Cinsel ilişki esnasında ya da sonrasında kanamanın olması halinde mutlaka uzman bir doktora başvurmanız önerilmektedir.
Adet gecikmesi nasıl tedavi edilir?
Adet gecikmesi şikâyeti ile başvuran hastaların öncelikle bu soruna neden olan faktörlerin teşhisi için muayenesi ve bazı tetkiklerinin yapılması gerekir. Yapılan muayene sonucunda nedene yönelik bazı tedavi adımları belirlenirken, adet düzenleyici ilaçlar ve adet gecikmesine neden olan hastalıkların tedavisi ile sorun giderilir. Ancak tedavi kişinin soruna göre farklılık gösterir. Kişi eğer fazla kilodan dolayı adet düzensizliği yaşıyor ise, fazla kilolarından kurtulması ile adet döngüsü düzene girmektedir. Fakat bir miyom nedeni ise miyomun alınması ile tedavi gerçekleştirilmektedir. Tedavi kararı için doğru bilgiyi doktor muayenesi belirleyecektir.
Yorum Yapın